Το Δημοτικό Σχολείο ή Δημοτική Σχολή υπήρχε και λειτουργούσε ακόμη από τα χρόνια της τουρκοκρατίας (από το 1852) και στεγάζονταν σε οίκημα δίπλα από την κεντρική εκκλησία του χωριού Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Ο δάσκαλος καθώς και όλα τα ‘εξοδα λειτουργίας του σχολείου πληρώνονταν από το ταμείο της εκκλησίας. Αργότερα από το 1890 και πέρα φαίνεται ότι ο αριθμός των μαθητών αυξήθηκε και γι’ αυτό χρειάστηκε να προσλάβουν και (3) διδασκάλους.
Μετά την απελευθέρωση από τον Τούρκικο ζυγό κτίστηκε (1915) καινούργιο σχολείο, στην τοποθεσία όπου ήταν άλλοτε το Τζαμί και τα τουρκικά μνήματα. Όλα τα έξοδα της ανέγερσης και εξοπλισμού του νέου και μεγαλόπρεπου ( για την εποχή εκείνη) σχολείου ανέλαβε και πάλι το ταμείο της Εκκλησίας. Ας δούμε τι λέει σχετικά ο πατήρ Γαβριήλ στο ¨ Λεύκωμα του¨ : ” Το νέον εξατάξιον Δημοτικόν Σχολείον είναι κτίριον λαμπρόν, εις περίοπτον θέση κείμενον. Περιποιεί μεγάλην τιμήν και είς όλον το χωρίον αλλά και είς σχόντας την πρωτοβουλίαν και την φροντίδα και επιμέλειαν να το ανεγείρουν κατά το ωραίον σχέδιον, το οποίον έχει. Έγεινε κατά το έτος 1915 και, σύμφωνα με την επιγραφήν την οποίαν φέρει έξωθεν, με χρήματα του Ταμείου της Εκκλησίας, επί της επιτροπείας των κυρίων Γεωργίου Κυριακόπούλου, Θεοδώρου Χρ. Βρέττα και Αθανασίου Δαβίτη. ”
Όπως προκύπτει κι από τον ¨Κώδικα της Εκκλησίας η ανέγερση του Σχολείου στοίχισε συνολικά 68.943 γρόσια ή 600 Οθωμανικές λίρες ( η μία λίρα είχε τότε 115 γρόσια). Να σημειωθεί ότι ένα μέρος από το ποσό αυτό ήτοι τα 15.6250 γρόσια προήλθαν από την συνδρομή των Χριστιανών υπέρ της ανηγεορόμενης νέας Αστικής Σχολής και το υπόλοιπο από τα Ταμεία της Εκκλησίας.
Στο νέο σχολείο φοιτούσαν κατά το έτος 1925 συνολικά 250 μαθητές από 7 μέχρι 14 ετών και ήταν ικανοί να καταταχθούν στο Γυμνάσιο Σερρών, φυσικά όσοι από τους μαθητές αγαπούσαν τα γράμματα και οι γονείς τους είχαν την οικονομική δυνατότητα, για να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός, ότι υπηρετούσαν μόνο τρεις (3) δάσκαλοι, ο Ιωάννης Κέντρος από το Μοναστήρι, που ήταν και αριστερός ψάλτης στην εκκλησία και ο Κων/νος Φωκάς (Διευθυντής) μαζί με την σύζυγο του δασκάλα Ελένη από Σέρρες, που εργαζόνταν στο χωρό επί 1,5 έτη συνεχώς. Τώρα πια τα έξοδα τα έχει αναλάβει το Υπουργείο Παιδείας και ο μηνιαίος μισθός του καθενός ήταν περίπου 2.300 δρχ.
Το Ιστορικό της ανέγερσης του νέου διδακτηρίου (το σημερινό Δημοτικό σχολείο).
- Το 1926 διαπιστώνεται η ανάγκη ανέγερσης νέου διδακτηρίου και για τον σκοπό αυτό συστήνεται 6μελής Διδακτηριακή επιτροπή αποτελούμενη από τους Στέργιο Βαγιονά Πρόεδρο της εκπαιδευτικής Πρόνοιας, Αθανασιο Κυριακόπουλο πρόεδρο της Κοινόυητας, Αναστάσιο Ιωαννίδη Διευθυντής της Σχολής, Δημητρίου Στεργιούδα, Δημητρίου Νιζάμη και Αθανάσιο Βενέτη ” περιβαλλόμενοι τα δικαιώματα και καθήκοντα της Διδακτοριακής Επιτροπής, να φέρουν εις αίσιον πέρας το έργο τούτον”.
- Τον επόμενο χρόνο στο Πρακτικό της Συνεδρίασης 08 Ιαν. 1927 γίνεται η εξής αναφορά: ” Απεφασίσθη ομοφώνως όπως αντί πάσης θυσίας καταβληθή μέριμνα δια την οικοδομήν του Διδακτηρίου…”
- Το 1928 βρίσκεται ως κατάλληλο οικόπεδο ο περίβολος του παρεκκλησίου της Αγίας Μαρίνας μαζί με το προς νότον αγρόκτημα και γίνεται αμέσως η θεμελίωση.
- Το 1931 άρχισε να λειτουργεί το νέο διδακτήριο σαν εξαθέσιο αλλά με πολλές κτιριακές ελλείψεις. Για παράδειγμα να αναφέρουμε ότι τα εξωτερικά επιχρίσματα έγιναν το 1954 και ο υδροχρωματισμός του κτιρίου το 1956.
- Το 1937 διαπιστώθηκαν επείγουσες κτιριακές ανάγκες και εποπτικών μέσων διδασκαλίας και για τον σκοπό αυτό έπρεπε να γίνει αναγκαστικά έρανος μεταξύ των κατοίκων του χωριού.
- Το 1956 επεκτείνεται ο προαύλιος χώρος του Σχολείου παίρνοντας ένα μέρος από το οικόπεδο του παρεκκλησίου της Αγίας Μαρίνας με αντάλαγμα η κοινότητα να φτιάξει την ηλεκτρική εγκατάσταση της κεντρικής εκκλησίας.
Για την ανέγερση του νέου διδακτηρίου δαπανήθηκαν συνολικά 1.160.000 (προπολεμικές) δραχμές. Από το ποσό αυτό η Κοινότητα διέθεσε 600.000 δρχ, οι κάτοικοι με εράνους και προσφορές 360.000 δρχ και το κράτος τις υπόλοιπες 200.000 δρχ. Την περίοδο 1936 – 1940 το σχολείο είχε αρκετά εποπτικά μέσα διδασκαλίας και αξιόλογη βιβλιοθήκη, αλλά δυστυχώς κατά την φυγή τους οι Βούλγαροι μετά την κατοχή 1941-44 λεηλάτησαν τα πάντα.
Την περίοδο μετά την απελευθέρωση (1912-13) το Δημοτικό Σχολείο είχε υπαχθεί στο Ελληνικό Δημόσιο. Πρέπει να σημειωθεί το γεγονός ότι το Σχολείο παρέμεινε κλειστό ως Ελληνικό ενώ λειτούργησε σαν Βουλγάρικο δύο φορές, μία κατά την διάρκεια της Βουλγάρικης κατοχής του Α’ παγκοσμίου πολέμου (1916-18) και την άλλη κατά την διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου (1941-44).
ΓΥΜΝΑΣΙΟ
Το τριτάξιο γυμνάσιο Νέου Σουλίου ιδρύθηκε και άρχισε να πρωτολειτουργεί το σχολικό έτος 1983-84 και στεγάζεται έκτοτε στο διατηρητέο και αναπαλαιωμένο κτίριο του 1ου Δημοτικού σχολείου κτισμένο το 1915. Κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του οι συνθήκες ήταν πάρα πολύ δύσκολες, έχοντας σοβαρές ελλείψεις στην υλικοτεχνική υποδομή ( σάπιες ξύλινες πόρτες και παράθυρα,χαλασμένα ξύλινα πατώματα, κρύο στις μεγάλες αίθουσες τον χειμώνα, σκόνη και λάσπες από το χωμάτινο προαύλιο κ.α.). Σιγά-σιγά όμως χρόνο- χρόνο όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες (Γυμνασιάρχης, καθηγητές, Κοινότητα, Σύλλογος Γονέων, Νομαρχία κ.α.) κατέβαλαν φιλότιμες προσπάθειες ο καθένας στον τομέα του για την βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας. Θα αναφέρουμε μόνο μερικές από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις :
- Με χρήματα του Συλλόγου Γονέων αγοράστηκαν όργανα χημείας και χημικές ουσίες, χάρτες ιστορικοί, υδρόγειος σφαίρα, φωτοτυπικό μηχάνημα κ.α.
- Κατασκευάστηκε με παραδοσιακό σχέδιο η εξώπορτα.
- Έγινε προμήθεια συσκευής τηλεόρασης και βίντεο
- Η Κοινότητα κατασκεύασε γήπεδο μπάσκετ στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου.
- Στάλθηκαν από τον ΟΣΚ θρανία ¨τραπεζάκια¨
- Στρώθηκε με τσιμέντο ο προαύλιος χώρος.
Αργότερα έγιναν και άλλα έργα (αλλάχθηκαν τα πατώματα, τα παράθυρα, μπήκε καλοριφέρ, έγινε μια αίθουσα ειδική για εξοπλισμό με Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, αξιοποιήθηκε το υπόγειο κ.α.) που έκαναν πολύ καλύτερες τις συνθήκες λειτουργίας.
Περισσότερα για το Γυμνάσιο θα βρείτε στην ιστοσελίδα του: http://gym-n-souliou.ser.sch.gr/. Μια από τις καλύτερες ιστοσελίδες, με πολλές Πανελλήνιες Διακρίσεις.